El aspecto universal de Tamatsí Kauyumarie /Tamatsí Kauyumarie takiekari nait+ m+kaniere
Aquí vemos a Tamatsí Kauyumarie. Su cuerpo está lleno de palabras de todas clases, de cantos y rezos. Él recibió todas las palabras de los Antepasados, que representan el entendimiento de todo cuando ocurre en este mundo, y él solo ha viajado por todo el mundo. A él no le hizo falta ningún estudio para volverse mara’akame, porque esta gracia nació de sí mismo, en su propio cuerpo. Él sabe bien todo lo que decimos y cuánto dicen los dioses. Sabe cuántos dioses existen y lo que requieren cada día. Él sabe cuántos de nosotros morimos cada día, cuántos animales hay, y qué idiomas se hablan en el mundo. Así mismo, sabe cuántos niños nacen cada día. En verdad este “hombre” sabe todo y todo lo hace. Tamatsí Kauyumarie se extiende por todas las partes del mundo recogiendo palabras en los tentáculos de su cuerpo. Cuando extiende su cuerpo, Kauyumarie se transporta desde la Tierra Sagrada de Wirikuta, en el oriente, hasta las orillas de la oscuridad en Watetiapa, al borde del mar. Kauyumarie está suspendido en el viento.
Explicación y traducción por Juan Negrín según la grabación con José Benítez Sánchez.
Fotografía y texto ©Juan Negrín 1972 -2024, Derechos digital e empresa reservados.
---
‘Ana tenixeiyani Tamatsi Kauyumarie. Yutewiyari naiti niukiki kaninikaní naiti ranutiniti, kwikari nenewieri tsiere. Niuki miki kananuwimani hewixi waniuki, maikariya naiti kemirayiane kiekari matama, miki yuxaitá kanakuyeikani kwiepa kiekari matama. Miki kapitiuyuti‘ikitia mara‘akame mayaniki, ya ri katiniuyunuiwitsitiani, yu tewiyaritsié. Miki nai katinimaiká ketemutiyuane, kepauka memutiyuane wewikate. Tita memiteheuyehiwa tukariki. Miki katinimaika kepaimeti xeitukari temuta kukuwe kepati yeutari memixuawe, tita niuki mitiuyuniuka kiekaripa. Hapaina tsiere, katinimaiká xeitukari keyupaimeti memutinunuiwa tirí. Yuriki ‘iki ‘ukí nai katinimaiká nai katiniwewieka. Tamatsi kauyumarie naitsarie kanitawerene ranuwimati niuki yutetata yutewiyarita. Xika yutewiyari ‘utayirà kauyumarie kaneyeikani kwié maiwepa Wirikuta, yiwiti mata‘atiká watetiapa, Haramara tetsita. Kauyumarie ‘ekatsié kaiwati katiniweni.
Traducción al wixárika por Tutupika Carrillo y equipo.